شهر جوشقان و کامو

به باور آرتور پوپ در کتاب هنر ایران، جوشقان در روزگار صفوی مرکز کارگاه‌های سلطنتی بافت بوده‌است. از حدود ۱۵۰ قالی نفیس ایرانی که او در کتابش معرفی کرده، ۳۶ نمونه آن جوشقانی است.

از کشتزارهای جوشقان ، کامو و چوگان هر ساله ۵۰۰ تن گل محمدی به‌دست می‌آید و به خاطر هوای خوب آن بوته‌های گل محمدی تا ۶۰ روز گل دارند. دشت‌های کامو نیز از چراگاه‌های خوب ناحیه مرکزی ایران است. گلاب به دست آمده گاه به خارج از کشور هم صادر می‌شود. انگور و کشمش از دیگر محصولات این شهر است. در این شهر درختان گردوی ۲۰۰ساله‌ای وجود دارد که محصول فراوانی هم می‌دهند.

قلعه دز و قلعه میرزا حسن خان و سراه عبدالله کامو و منزل حاج علی عباس در کامو از آثار دیدنی آن است. از بزرگان این شهر می‌توان به میرعلاءالدین اشاره کرد که بقعه‌اش هنوز پابرجاست.همچنین روستای چوگان که هم اکنون بخشی از شهرستان جوشقان کامو است مهد ورزش باستانی چوگان بازی در گذشته های بسیار دور بوده است که اکنون نیز بقایای دشت وسیعی بنام اسب ریز در بین دو روستای کامو و چوگان وجود دارد . سنگ‌های بنای میدان آزادی تهران همه از کوهی در جوشقان کنده شده‌اند.

کامو درحدود بیست کیلومتری شمال شهر مِیمه، حدود ۱۰۲ کیلومتری جنوب‌غربی شهر کاشان و هفده کیلومتری مشرق راه اصفهان ـ قم قرار دارد. کوههای کَرکَس (بلندترین قله ۸۹۵، ۳ متر) از شمال، کَمَر خَرونْجِن از شمال‌شرقی، کَمَر سیاه (ارتفاع ۶۳۰، ۳ متر) ازمشرق، کَمَر سفید (ارتفاع ۹۵۰، ۲ متر) و قُرُقْچی از مغرب و چال و پارَند/ پَرَند از شمال‌غربی آن را احاطه کرده‌است. با توجه به تحقیقات به عمل آمده واینکه منطقه کامو گرانیکاه ایران محسوب می شودو از حیث قارهای ایجاد شده در کوه‌های مرتفع و سر به فلک کشیده این منطقه از خاستگاه‌های اولیه پیدایش بشر بوده وابزارهای سنگی بدست آمده در زمینه شکار حیوانات درکامو یکی از قدیمی ترین مراکز اسکان بشر بوده و بلندترین نقطه جغرافیایی استان اصفهان نسبت به سطح دریا می‌باشد وبقایای شکل گیری خشکی پس از فرورفتن آب اقیانوس اولیه حدود دو میلیارد سال از حیات این ناحیه می‌گذرد. حجاری، ساخت ابزارهای سنگی، پالایش مواد، پیدایش لوله‌های سفالین انتقال آب در هزاره سوم قبل از میلاد، ساخت استخرهای مهار آب، طراحی وسایل مخصوص پالایش ماست بنام مشک، تولید آهک، ساخت طلا در منطقه پا سنگ زر، سفالگری، ساخت تجهیزات کشاورزی، ابداع ورزشهای سنتی و ابزارهای مربوط به آنها مانند نبی بازی، کازو، کالاچ و غیره، ساخت قفلهایی مانند کلون، قالی بافی، سفره بافی، گلیم بافی، علم تولید آلیاژ در هزاره‌های قبل از میلاد، علم گیاه شناسی و طب سنتی، ترویج کشاورزی، رکورد بذر گندم و سیب زمینی، استفاده از چرم در امر حفاظت از مواد غذایی از دیر باز مانند قلیه و دیگهای روغن و مشکوله‌های نگهداری ماستینه، تولید زغال، ابداع تنورهای گلی، صنعت آهنگری، نساجی و پشم ریسی و.... از نبوغ منحصربه‌فرد این مردم است.

آب و هوای این شهر، سرد و معتدل است. دو کوشک (کاخ) در جوشقان وجود داشته‌است، یکی در جنوب روستا و دیگری در شمال آن. نام این روستا نیز کوشکان (به تلفظ محلی: کوشکون) است که با نگارش عربی‌وار ملایان به صورت جوشقان درآمده‌است. نام کامو نیز از کام‌آو (کام آب=دهانهٔ آب) ریشه گرفته‌است.

در کامو، ۳۵ روز پیش از نوروز، روز اول سال است. در میان کامویی‌ها رسم است که مردان در این روز به زنان هدیه‌ای بدهند که به آن «اسفندی» می‌گویند. این رسم مشابه رسم هدیه روز والنتین است. از جشن‌های دیگر محلی جشن «قوچ پاجن» (قوچ (گوسفند نر) و پازن (بز نر)) است. در این جشن مردم به شاخ قوچ‌ها انار می‌آویزند تا بره‌های بیشتری به‌دنیا آورد.

شیرینی بومی برشتوگ نام دارد. قالی و سفره‌بافی از صنایع دستی اصلی محل (بوده)است. سفره های کامو شهرت جهانی داشته و در رده گرانترین دست بافها محسوب می شود.

زبان مردم کامو از گویش‌های ایرانی مرکزی ویا به قول خودشان، رایجی، است.تمامی افراد از کوچک به بزرگ حتی کسانی که سالیان دراز در خارج از محل بوده و با زبان فارسی صبحت می‌کنند هنگامی که وارد وطن خود می‌شوند با زبان محلی تکلم می‌کنند.

ادوارد براون انگلیسی که در زمان ناصرالدین شاه قاجار در تاریخ چهارم اکتبر 1887 میلادی تا سپتامبر 1888.م به صورت یک جهانگرد به ایران آمده و کتابی به نام «یکسال در میان ایرانیان» را به رشتة تحریر درآورده هنگام عبور از کاشان به اصفهان توقف کوتاهی در روستای «قهرود» کاشان وقاع در سی کیلومتری شمال کامو داشته و تحقیق مختصری را در مورد این زبان انجام داده است.او می‌نویسد:

«راجع به مبدأ و چگونگی پیدایش این زبان از مردم سؤال کردم ولی آنها نتوانستند جوابی به من بدهند و همین قدر گفتند که فارسی قدیم است. در ایران فارسی قدیم به تمام لغات و ریشه‌هایی اطلاق می‌شود که در زبانهای پهلوی جدید و پهلوی قدیم و ریشه‌های سانسکریت وجود داشته است. اما این زبان محلی یک رشته زبان تقریباً مستقلی است که در قسمت مهمی از ایران و با تغییر لهجه متداول می‌باشد و زبان نطنزی همین زبان است. این زبان همچنین با زبان زردشتیان یزد و کرمان قرابت زیادی دارد.»