موقعیت و تاریخچه
روستای تزرج از توابع بخش مرکزی شهرستان حاجی آباد، با مختصات جغرافیایی 55 درجه و 26 دقیقه طول شرقی و 28 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی در 25 کیلومتری جنوب شرقی حاجی آباد واقع شده است.
این روستا از شمال به کوه شاهینی، از شمال شرقی به کوه کم کالان، از جنوب و جنوب شرقی به کوه گروگاهی و از شرق به تپه کمزکری محدود میشود.
روستای تزرج با ارتفاع 870 متر از سطح دریا، اقلیمی گرم و خشک دارد. آب و هوای آن در فصل زمستان معتدل و در فصل تابستان گرم و خشک است.
سابقه و قدمت روستای تزرج به دوره قاجاریه میرسد. آثار به جا ماندة برج و چند آسیاب قدیمی از قدمت روستای تزرج حکایت دارند.
مردم روستای تزرج به زبان فارسی با گویش مینابی سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال 1375، روستای تزرج در حدود 397 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385، به 320 نفر کاهش یافته است.
اقتصاد روستای تزرج بر پایه فعالیتهای زراعی، باغداری و دامداری استوار شده است. گروهی از مردم نیز، در امور خدماتی و تولید صنایع دستی اشتغال دارند.
مهمترین محصولات زراعی روستا شامل گندم، جو، کنجد، ذرت، پنبه، و انواع سبزیجات است. پرتقال، نارنگی، لیموشیرین، لیموترش، بکرایی، گریپ فروت و خرما از محصولات باغی روستای تزرج است.
دامداری نیز با تولید انواع محصولات دامی مانند گوشت و فرآوردههای لبنی رونق دارد.
روستای تزرج در دشت استقرار یافته و بافت عمومی و ساختار کالبدی آن از اقلیم و طبیعت حاشیه شمالی خلیجفارس تأثیر پذیرفته است.
خانههای روستا اغلب در یک طبقه با سقف مسطح و حیاط وسیع شناخته شدهاند.
در ساخت بیشتر خانهها از مصالح بومی خشت، گل، برگ و تنه درخت نخل استفاده شده است. برخی از خانههای روستا به شیوه بسیار کهن محلی، به شکل کپر ساخته شدهاند. کپر، نوعی خانه روستایی است که عمدتاً از نی، شاخههای بلند و برگهای درختان نخل ساخته میشود.
جاذبههای گردشگری
آسیابهای بادی، مهمترین جاذبههای گردشگری روستای تزرج است. این روستا به دلیل قدمت و نوع این آسیابها اشتهار یافته است. متأسفانه به مرور زمان، از تعداد آسیابهای بادی روستا کاسته شده اما بقایای آنها واجد ارزشهای تاریخی و گردشگری است.
یکی دیگر از آثار تاریخی روستای تزرج، برجی قدیمی به ارتفاع 9 متر است که از مصالح خشت و گل ساخته شده است.
همچنین روستای تزرج با چشمانداز رنگارنگ باغات مرکبات و نخلستان، هوای بسیار لطیف و مساعد در ایام عید و فصول پاییز و زمستان، شرایط مناسبی را برای بازدید گردشگران فراهم میآورد.
آبشار تزرج، که از ارتفاعات پیرامون روستا سرازیر میشود، یکی از زیباترین آبشارهای مناطق جنوبی ایران است و جذابیت خاصی به این روستای گرم جنوبی بخشیده است. این آبشار در یک کیلومتری شمال غرب روستا واقع شده و اطراف آن از نخل و گیاهان طبیعی پوشیده شده است.
مردم روستای تزرج در اعیاد ملی و مذهبی به جشن و سرور و در ایام محرم و وفات و شهادت ائمه به سوگواری میپردازند.
نینوازی،کردی خوانی و بهرهگیری از موسیقی بندری در مراسم مختلف، جلوههایی از موسیقی محلی مردم این روستاست.